Uzmanından merdiven altı ’sülük’ ve ’hacamat’ uyarısı

Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları (GETAT) Merkezi’nde “sülük” ve "hacamat" tedavileri 2014’te çıkan Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yönetmeliği dahilinde uzman hekimler gözetiminde yapılıyor. GETAT Merkezi Sorumlusu Doç. Dr. Onur Öztürk, sülük ve hacamat tedavilerini uygulamak için kişinin birçok yeterliliğe sahip olması gerektiğinin altını çizdi.

"10 bin sülük içerisinden sadece 15 tanesi tıbbi sülük"
Sülük tedavisi hakkında bilgi veren Doç. Dr. Onur Öztürk, "Hirudoterapi denilen ve sülük tedavisi olarak bilinen aslında uluslararası bir tedavi yöntemidir. Bir tıbbi literatürde, eski İngiliz kültüründe sülük eczane anlamına da gelmektedir. Sülük eczanede bulunan bütün ilaçları tek bir yapı içerisinde bulunduran mekanizmadır. Sülük tedavisi bütün sülüklerle yapılamaz. Dünyada 10 bin çeşit sülük vardır fakat bunlardan sadece 15 tanesi tıbbi sülüktür. Bu tıbbi sülüklerden 2 tanesi Türkiye’de bulunmaktadır. Bunlar ‘hirudo medicinalis’ ve ‘hirudo verbana’ olarak bilinmektedir. Sülük tedavisi 2014’te çıkan Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yönetmeliği’ne göre bazı durumlarda uygulanabiliyor. Bütün hastalıklarda uygulanacak diye bir durum yoktur. Bunlar kronikleşmiş eklem, kas, tendon hastalıkları olabilir. Varis hastalıkları olabilir. Sonradan doku parmak nakli yapılmış hastalarımızda, o bölgenin tekrar kanlanması amacıyla sülük tedavisi yapılabilir. Sülük tedavisinin yapılmaması gereken durumlar da olabilir. Mesela kan sulandırıcı ilaç kullanan insanlarda sülük tedavisi yapılmaz. Sülüğe karşı bir alerjisi varsa sülük tedavisi uygun değildir. Hastada anemi dediğimiz ciddi bir kansızlık durumu varsa yine sülük tedavisi uygun değildir. Tıbbi ve steril sülüklerin bakanlık onaylı bir çiftlikten edinilmesi gerekiyor. Bizim merkezimizde bunların hepsi sağlanmış durumdadır. Sülük tedavisini yapabilmek için hekim veya hekim gözetimi altında çalışan bir sağlık çalışanı olmanız gerekmektedir. Biz asistan doktorlarımız ve baş hemşirelerimiz ile beraber ekip halinde çalışmaktayız. Tabii, hekim veya hekim gözetimi altında çalışan bir sağlık personeli olmanız da yetmiyor. Sertifikanızın da olması gerekiyor. Bu da yetmiyor. Bir geleneksek ve tamamlayıcı tıp ünitesinde veya merkezinde çalışmanız gerekiyor. Merdiven altı uygulamalardan kaçınılması gerekiyor. Bizlere dışarıdan mikrop kapmış, kanama yaşamış gibi birçok problemli hastalar geliyor. Biz açıkçası o hastalarla da burada ilgileniyoruz" dedi.

Vücutta sülük konulmayacak yerler
Özellikle kanserli hastalara sülük tedavisinin yapılmaması gerektiğine dikkat çeken Dr. Öztürk, "Sülük tedavisi vücutta birçok noktaya yapılabilir. Hastalık gereksinimleri doğrultusunda birçok noktaya uygulanabilir. Tabii ki Doğu felsefesine göre akupunkturla ilişkili bazı noktalar vardır. O noktalara sülük tedavisi yapılması daha anlamlı ve değerli olabilir. Bunları bizim gibi kapsamlı bir merkezdeki hekimlerin ortak kararıyla uygulamak gerekmektedir. Sülükler birçok bölgeye yapılmaz. Özellikle varis tedavisinin yapıldığı bölgeye sülük konmaz. Çünkü oradaki damarın iltihaplanmasına sebep olabilir. Sülüğün kendi midesinde ve bağırsağında bulunan bir mikrop bizim vücudumuzda bulunmadığı için bizde enfeksiyon oluşturur. Dolayısıyla direkt varisin üstüne koyulmaması gerekiyor. Aktif enfeksiyon olan bölgelere de sülüğün konmaması gerekiyor. Kanser hastalarına, kanserle mücadele hala devam ediyorsa sülüğün yapılmaması gerekiyor. Çünkü metastaz dediğimiz o kanserinde yayılmasına sebebiyet verebilir. Bunlar toplumda yapılan hatalardan biridir" diye konuştu.

Hacamat uygulamaları
GETAT’ta yapılan hacamat uygulamasına değinen Öztürk, "Hacamat dediğimiz uygulama bir kupa tedavisidir. Literatürde ’cupping therapy’ adıyla bilinmektedir. Cupping therapy ikiye ayrılır. Islak ve kuru cupping denmektedir. Yani ‘dry ve wet cupping’ diye adlandırılmaktadır. ‘Wet cupping’ dediğimiz uygulama İslam kültüründe ’hacamat’ olarak isimlendirilmiştir. Aslında İslam dini ile bağdaştırılmış gözükse de dünya genelinde ve çok eski zamanlardan beri uygulanan bir yöntemdir. Çin, Mısır gibi birçok kültürde dahi vardır. Dünyaca ünlü ikon isimler bile hacamat yaptırıyorlar. 2014 yılında çıkan ’Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği’ hacamatın kronikleşmiş ağrılarda, yorgunluk sendromunda, baş ağrılarında veya vücudun sistemini kuvvetlendirmek amacıyla neredeyse herkese yapılabilir. Yapılamayacak bazı durumlar vardır. Kanama hastalıkları olan bireylerde veya kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalarda, hacamata karşı problem yaşamış hastalarda bu yöntemin kullanılması uygun değildir. Hacamatın İslami kültürde bazı özel günlerde yapılması daha uygun görülmüştür. Bizim merkezimizde hacamat ile ilgilenen hekimlerimiz hastalarımızın bu değer yargılarını gözetmektedirler. İslam dininde sünnet olan günlerde genellikle tercih edilir. Fakat bu şart değildir. Hastanın öncelikleri de göz önünde bulundurularak bu günler tercih edilebilir ama normalde herhangi bir günde de bu kupa uygulaması yapılabilir. Kuru kupa uygulamasında vücuttan kan çıkmaz. Çünkü bir masaj uygulaması söz konusudur ve dolaşım sistemini kuvvetlendirilerek bölgedeki kan akımının hızlandırılmasını sağlar. Ağrıyı uzaklaştırır ve o bölgenin daha etkin kullanılmasını sağlar. Islak kupada ise bazı küçük kesiler yapılır. Bu kesilerle beraber biraz kan çıkartılır. Bu kesilerin kaç tane olacağı, ne kadar derine ineceği, nereye yapılacağı bellidir. Bunlara hacamat doktoru karar verir ve bu doğrultuda işlemler uygulanır. Hacamatın yapılması tıpkı sülük uygulaması sertifikalı hekimlerce veya hekimlere eşlik eden sağlık personeli tarafından ilgili GETAT ünitesinde yapılması gerekmektedir. Merdiven altı uygulamalardan kaçınılması önemle rica olunur. GETAT Merkezimizde 8-9 adet uygulama yapıyoruz. Bu uygulamalardan bazıları Karadeniz’de sadece bizde yapılmaktadır. Son dönemde talepler ekstra artmış durumdadır. Özellikle Covid-19 döneminden sonra ozon tedavisine talep çok fazla artmış durumdadır" ifadelerini kullandı.