Yaz ayları itibarıyla özellikle ikinci el piyasasında yaşanan düşüşlerin etkisiyle birlikte fiyat anlamında önemli değişimler yaşanmıştı. Özellikle eylül ve ekim aylarında da fiyatlarda gerileme sürdü ve otomobil almak isteyenler fiyatların daha da düşeceği öngörüsüyle beklemeye başladı.
Kasım ayında ise ikinci elde fiyat hareketleri dikkat çekti. İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel, milliyet.com.tr'ye yaptığı açıklamalarda fiyatların maliyet seviyesine indiğini ve düşüş trendinin durduğunu söyledi. Peki en çok hangi araçlar rağbet görüyor? İkinci elde fiyatlar yeni yıl itibarıyla artar mı? İşte detaylar...
İMAS Başkanı Ertemel konuşmasında şu ifadeleri kullandı: "Pandemi döneminin yarattığı etkiler her sektör gibi otomotiv sektörünü de global anlamda derinden etkiledi. Geçen süre zarfında otomotiv endüstrisinde üretim, montaj ve ham madde tedariki gibi konular farklı ülkelerde gerçekleştirildiğinden, toparlanma süreci diğer sektörlere göre çok daha uzun sürdü.
Üretimde yaşanan büyük daralma neticesinde arz talep dengesi global olarak uzun süre sağlanamadı. Ülkemizde bu durum otomobili önce bir yatırım aracına, akabinde ise oldukça karlı görülen bir kayıt dışı ticaret alanına çevirdi. Bu süreçte fiyatlar olağan dışı yükseldi ve ortaya çıkan haksız uygulamalar ile piyasa disiplini bozuldu.
İçinde bulunduğumuz 2023 yılı başlarında elde ettiğimiz veriler otomotiv üretim endüstrisinde normalleşmenin başladığını bizlere gösteriyordu. 2023 yaz aylarında arz talep zincirinin tekrar kurulması ve Ticaret Bakanlığı'nın sektör disiplinini tekrar tahsis etme maksadıyla attığı destekleyici adımların yarattığı eş zamanlı etkiyle piyasa hızla regüle edildi.
İkinci el piyasasında özellikle Haziran/Temmuz ayları itibarıyla fiyat düşüşleri başladı. Öncelikle istenen fahiş fiyatlamalar ortadan kalkarken, sonbahar aylarında reel fiyatlarda da düşüşler sağlandı. Elimizdeki veriler yaz aylarında düşüşlerin başladığı ve sonbahar aylarında düşüş trendinin yükseldiğini bizlere gösteriyor.
FİYATLAR NE KADAR GERİLEDİ?
Bu durumun önemli bir diğer sebebi de sıfır araç pazarında fiyatların kampanyalar dahilinde geri gelmesi. Yaz aylarının sonlarında başlayan kampanyaların sonbahar aylarında dozajı artırdığından ikinci el pazarında aynı aylarda düşüşlerin daha yüksek oranda olduğunu görüyoruz. 6 aylık dönemde sıfır araçta ortalama %20, ikinci el pazarında da ortalama %15 fiyat düşüşleri verilere yansıdı.
'FİYAT DÜŞÜŞÜ DURDU'
Bu süreçte artan döviz kuru ile oranlandığında ise fiyat düşüşlerinin bir miktar daha fazla olduğunu söyleyebiliriz. Verilere yıl bazında göz attığımızda ise Aralık ayı mevcut reel fiyatlarına oranla, segmente göre %8 ila 10 artış söz konusu. İkinci el piyasasında fiyatlar maliyetler seviyesine kadar inmiş durumda. Dolayısı ile Kasım ayı itibarıyla düşüş trendinin durduğu ve yerini sabit kalan fiyatlamalara bıraktığını söyleyebiliriz. Aynı koşullar sıfır otomobil fiyatları için de geçerli. İçinde bulunduğumuz Aralık ayı ve sonrasında, gerek ikinci el gerekse sıfır araç fiyatlarında daha fazla düşüş beklemiyoruz.
İKİNCİ ELDE HANGİ ARAÇLARA TALEP YOĞUN?
Ülkemizde genel olarak C segment sedan aile otomobilleri oldukça ilgi görüyor. Bunun başlıca sebebi bu segmente ait bazı modellerin ülkemizde üretilmesinden dolayı sağladığı fiyat avantajı ve sunduğu konfor. Geçmiş dönem verilerine göre model yılı olarak bakıldığında ise pazar payının yaklaşık 4'te 3'ü 5 yaş ve üzeri araçlara ait. Ancak 2023 yılında sıfır otomobilde düzenlenen cazip kampanyalar ve düşen fiyatlar tüketicinin ilgisini sıfır otomobile çekti. Dolayısıyla 2023 yılı kapanış verilerine bu manada değişimler yansıyabilir.
YENİ YILDA İKİNCİ ELDE YÜKSELİŞ OLUR MU?
İkinci el otomobil fiyatlarını belirleyen ana faktör sıfır otomobil fiyatları. Yeni yılda artacak maliyetler ve bu süreçte bir miktar artan döviz kuru gibi sebeplerle sıfır otomobilde fiyat artışları olacağı kanaatindeyiz. Ancak bu artışlar geçmiş dönemlerdeki gibi olağan dışı ve hızlı olmayacaktır. Henüz yeni yıl gelmeden stoku biten sıfır otomobillerde kampanyaların sonlandığı ve liste fiyatlarında artışa gidildiğini gözlemliyoruz. Stoku bulunan ve kampanyaları süren araçlarda da stok bittikten sonra benzeri fiyat artışları gerçekleşebilir. Dolayısıyla yeni yılda ikinci el fiyatlarında da buna paralel artışlar görebiliriz.
2024'TE PİYASA HAREKETLENİR Mİ?
Yükseliş dönemleri satışlara hızla yansırken, düşüş dönemlerinde reel fiyatların piyasaya yansıması doğal olarak biraz zaman alabiliyor. Düşüş trendinin başladığı yaz aylarında otomobil sahipleri bekleme ve koruma refleksi gösterirken, artık reel fiyatlar algıya yansımış durumda.
Zira beklenenden daha düşük fiyata satılması aynı zamanda daha düşük fiyata alım fırsatı sunuyor. Şu an otomotivde reel fiyatların oturması neredeyse tamamen sağlandı. Pazardaki daralmanın önemli sebeplerinden biri krediye erişimde yaşanan zorluklar ve yüksek mevduat oranları. Kredi konusunda sağlanacak kısmen kolaylıklar dahi piyasanın hareketlenmesine vesile olacaktır.
