Suriye'de 61 yıldır süregelen Esad rejiminin sona ermesinin ardından, Türkiye'de bulunan binlerce Suriyeli ülkelerine dönmek için hazırlıklara başladı. Türkiye'nin farklı illerine yerleşip iş hayatına atılan Suriyeli sığınmacıların dönüşü, özellikle sanayi sektöründe endişelere neden oldu.
Bursa’da 170 Bin Suriyeli Bulunuyor
Rejimin baskılarından kaçarak Türkiye'ye sığınan Suriyeliler, Bursa’da tekstil atölyeleri, restoranlar, fabrikalar ve sanayi sitelerinde iş bularak ekonomiye katkı sağladı. Suriyeliler sayesinde unutulmaya yüz tutmuş bazı meslekler yeniden canlanırken, çırak olarak başlayan birçok genç, sanayi sitelerinde ara eleman olarak vazgeçilmez bir konuma geldi.
Resmi kayıtlara göre Türkiye’de yaklaşık 3 milyon Suriyeli bulunurken, Bursa’da bu rakam 170 bin olarak açıklandı. Esad rejiminin sona ermesiyle birlikte, Bursa’daki Suriyelilerin büyük bir kısmı valizlerini toplayarak ülkelerine dönme hazırlığına başladı.
“Türkiye’den Allah Razı Olsun”
Ailesiyle birlikte 2015 yılında Türkiye’ye gelen Suriyeli Ahmet Kaplan, ülkelerinin özgürlüğe kavuşmasına sevinse de, geride bıraktıkları hayat nedeniyle endişeli olduklarını dile getirdi. Türkiye'de huzur içinde yaşadıklarını belirten Kaplan, "2015 yılında ailemle birlikte Türkiye'ye geldim. Suriye’de zulüm vardı, iki kez hapse girdim. Çocuklar burada okula başladı, Türkçeyi öğrendiler ve Arapçayı unuttular. Şimdi Suriye'ye döndüğümüzde sıfırdan başlayacağız. Türkiye’de hiçbir sıkıntı yaşamadık. Bu şirkette 6 yıldır çalışıyorum. Şirket sahibinin gelmediği günlerde kasa bende kalıyor. Müşteriyle de ben ilgileniyorum. Biz burada bir aile gibi olduk" ifadelerini kullandı.
“Bu İnsanlar Türkiye’de Çalışsın, Gitmesin”
İş gücü kaybından endişe duyan Bursa’daki esnaf ve sanayiciler, Suriyelilerin ülkelerine dönmesinin iş yerlerini olumsuz etkileyeceğini dile getirdi. Sanayici Osman Yalçınkaya, çalışanlarının yarısının Suriyeli olduğunu belirterek, "Onlar buraya keyfi gelmedi, ülkeleri harap olduğu için geldiler. Şu anda ülkelerinin durumu belli. Buna rağmen gitmek istiyorlar. Ancak kalanlar da var. Bu insanlar giderse ciddi bir eleman sıkıntısı yaşanacak. İnsan yetiştirmek kolay değil. Yeni eleman bulup yetiştirmek zaman alır. Yerli işçiyle Suriyeli işçi arasında ücret farkı da kalmadı. Buna rağmen, bizim insanımız çalışmıyor, dışarıdan gelenlerin de çalışmasını istemiyor. Suriyeliler burada çalışsın diyorum, çünkü iş yerim kapanabilir. Suriyeliler satış, ürün hazırlama ve mal kabul gibi konularda aktif rol alıyor. Bu insanlar burada çalışmaya, üretmeye gelmiş. Onlara sahip çıkmalıyız" dedi.
Ekonomik ve Sosyal Etkiler
Suriyelilerin ülkelerine dönüşüyle birlikte, iş gücünde meydana gelecek kaybın küçük ve orta ölçekli işletmelerde ciddi bir etki yaratması bekleniyor. Sanayiciler ve esnaf, Suriyelilerin ayrılmasıyla birlikte işlerin aksayacağını, bazı işletmelerin kapanma riskiyle karşı karşıya kalabileceğini belirtiyor. Özellikle çırak ve ara eleman ihtiyacının artması, sanayi sitelerindeki üretim sürecini yavaşlatabilir.
Türkiye genelinde yaklaşık 3 milyon Suriyelinin olduğu bilinirken, Bursa bu listenin 7. sırasında yer alıyor. Suriyelilerin dönüşüyle birlikte, hem iş gücü piyasasında değişim yaşanacak hem de bazı sektörlerin olumsuz etkilenmesi bekleniyor.
