Adalet Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre İnegöl’e 3. Sulh Hukuk Mahkemesi kuruluyor.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, mahkemelerde ihtisaslaşmanın sağlanması, vatandaşların adalet hizmetlerine erişiminin kolaylaştırılması ve yargılamaların makul sürede sonuçlanması amacıyla 124 yeni mahkeme kurulduğunu bildirdi.
Kurulan 124 mahkemeden bir tanesi de İnegöl’de kuruluyor. İnegöl’de daha önce 2 tane bulunan Sulh Hukuk Mahkemelerine bir mahkeme daha ilave edilerek 3. Sulh Hukuk Mahkemesi kuruluyor.
Sulh Hukuk Mahkemesi Nedir?
Sulh hukuk mahkemesi; belirli özel hukuk davalarına bakmak üzere kurulmuş olan, asıl görevli mahkeme olan asliye hukuk mahkemesi ile birlikte iki genel mahkemeden biridir (5235 sayılı Kanun m.4). Sulh hukuk mahkemeleri, tek hakimli olup her yargı çevresinde (adliyede) kurulması gereken mahkemelerdendir.
Özel hukuk uyuşmazlıklarını yargılayan mahkemeler genel ve özel mahkemeler olmak üzere ikiye ayrılır:
Asliye hukuk mahkemesi (genel mahkeme),
Sulh hukuk mahkemesi (genel mahkeme),
Özel Mahkemeler (Asliye Ticaret Mahkemesi, Tüketici Mahkemesi, Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi, Aile Mahkemesi, Kadastro Mahkemesi, İş Mahkemesi vb. gibi).
Asliye hukuk mahkemesi ve sulh hukuk mahkemesi özel hukuk uyuşmazlıklarına bakmakla “genel görevli” temel iki mahkemedir. Genel mahkemelerden olan asliye hukuk mahkemesinin görevi asıl, sulh hukuk mahkemesinin görevi ise istisnadır. Özel bir kanun hükmü ile açıkça sulh hukuk mahkemesinde bakılacağı bildirilmeyen bütün dava ve işler asliye hukuk mahkemesinde görülür. Kanunda belirli bir uyuşmazlık türü için açıkça özel bir mahkemenin görevli olduğu kabul edilmişse, uyuşmazlığı çözmeye görevli mahkeme kanunun belirlediği o “özel görevli” mahkeme olduğu kabul edilir.
Sulh Hukuk Mahkemesinin Görevleri Nelerdir?
Sulh hukuk mahkemesi, dava konusunun değer veya tutarına bakmaksızın aşağıdaki uyuşmazlıklara bakmakla görevlidir (6100 sayılı HMK m.4):
Çekişmesiz yargı işleri (HMK m.383). Özellikle belirtelim ki, HMK m.282’de katalog şeklinde yer alan çekişmesiz yargı işleri kural olarak sulh hukuk mahkemesi tarafından yerine getirilir.
Arabuluculuk faaliyeti neticesinde tanzim edilen anlaşma belgesine icra edilebilirlik şerhi verilmesi,
Arabuluculuk bürosunun yetkisine yapılan itiraz hakkında karar vermek (7036 sayılı Kanun m.3/9),
Arabuluculuk büroları, Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenen sulh hukuk hâkiminin gözetim ve denetimi altında görev yapar. Arabuluculuk bürosunun olmadığı yerlerde büronun görevinin sulh hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüğü tarafından hakimin gözetimi ve denetimi altında yerine getirilir (7036 sayılı Kanun m.28/3),
Kiralanan taşınmazların, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalar,
Taşınır ve taşınmaz mal veya hakkın paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin davalar,
Taşınır ve taşınmaz mallarda, sadece zilyetliğin korunmasına yönelik olan davalar,
6100 sayılı HMK ile diğer kanunların, sulh hukuk mahkemesi veya sulh hukuk hâkimini görevlendirdiği davalar.
Aralarındaki bağlantı nedeniyle birlikte açılan davalarda bir kısım dava arkadaşları veya talepler yönünden özel mahkeme, bir kısmı yönünden de genel mahkeme görevli ise davaya bakmaya tümüyle özel mahkeme görevlidir. Davanın diğerine tabi olarak tümüyle özel mahkemede görüleceği ilkesi, yargısal uygulamalarda kararlılıkla kabul edilip sürdürülmektedir. (Yargıtay HGK – Karar: 2015/1232).
Davada bir kısım dava arkadaşları veya talepler yönünden farklı özel mahkemeler görevli ise davanın açıldığı mahkeme bu özel mahkemelerden biri ise davaya o mahkemede bakılmalıdır. Dava genel mahkemede açılmış ancak birden fazla özel mahkeme görevli ise ağırlıklı hukuki ilişkiye göre görevli mahkeme olan özel mahkemede dava görülmek üzere görevsizlik kararı verilmelidir. Davadaki talepler hem asliye hukuk mahkemesinin hem de sulh hukuk mahkemesinin görevine girmekte ise dava tümüyle asliye hukuk mahkemesinde görülmelidir.
Sulh Hukuk Mahkemesi Hangi Davalara Bakmakla Görevlidir?
Sulh hukuk mahkemesi, aşağıda yazılı bazı özel hukuk davalarına bakmakla görevlidir:
Kat mülkiyetinden kaynaklanan davalar,
İzale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) davası,
Kiralananın tahliyesi davası,
Kira ilişkisinden kaynaklanan tespit davası,
Kira bedelinin uyarlanması davası,
Kira sözleşmesinin iptali,
Terekenin tespiti davası,
Miras ortaklığına temsilci atanması,
Mirasın reddi davası,
Terekenin borca batık olduğunun tespiti davası,
Kayyım atanması ve kayyımlık ile ilgili diğer davalar,
Vasi atanması veya vasinin görevinden çekilmesi davası,
Vasiyetnamenin açılması,
Tek başına açılan zilyetliğin korunması davası, (Zilyetliğin tespiti ile birlikte açılırsa Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir).
Arabuluculuk uygulamasında icra edilebilirlik şerhi verilmesi,
Çocuk mallarının korunması davası.
