Fatih’te Cemalettin Server Revnakoğlu sempozyumu düzenlendi

Revnakoğlu’nu farklı yönleriyle tanıtmayı amaçlayan “Kültür Tarihimizin Emsalsiz Arşivi Cemalettin Server Revnakoğlu ve İstanbul Sempozyumu” Fatih Kültür ve Sanat Merkezi’nde gerçekleştirildi. İstanbul’un kültür tarihiyle özdeşleşmiş isim tüm yönleriyle anıldı. Sempozyumun açılış dersini tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı verdi. Mustafa Koç, Haşim Şahin, Beşir Ayvazoğlu, Alim Kahraman ve Azmi Özcan gibi birçok değerli isim Revnakoğlu’nu tüm yönleriyle anlattı. Cemalettin Server Revnakoğlu’nun İstanbul notlarının derlendiği 5 ciltlik kitabın basılmasında öncü olan Fatih Belediye Başkanı M. Ergün Turan, sempozyumda açılış konuşmasını gerçekleştirdi.
“Revnakoğlu’nu birkaç kelimeye sığdırmak mümkün değil”
Sunumların gün boyu süreceğini belirten Fatih Belediye Başkanı M. Ergün Turan, “Kendi sahasında kıymetli eserlere imza atmış akademisyen ve araştırmacılarımızın tebliğ ve sunumları, çok yönlü bir kültür ve medeniyet insanını, Cemaleddin Server Revnakoğlu’nu bize daha yakından tanıtacak. Mekânların, şehirlerin ancak insanın çalışıp çabalamasıyla, ortaya koyduğu eserlerle şeref kazanacağını söyleyen bir kelâm-ı kibarımız var. ‘Şerefül mekân bil mekîn’ demiş eskiler. Hayatını İstanbul’a vakfeden Revnakoğlu, bütün geride bıraktıklarıyla, zihinlerimizde bu veciz ifadeye bir karşılık gelmektedir. Revnakoğlu’nu birkaç kelimeye sığdırmak mümkün değil” şeklinde konuştu.
“Revnakoğlu’nun dünyasına daha içeriden bakacağız”
Başkan M. Ergün Turan, “Bugün, farklı başlıklarla hazırlanan sempozyum sunumlarıyla birlikte Revnakoğlu’nun dünyasına daha içeriden bakma imkânı bulacağımızı düşünüyorum. 1968’deki vefatına kadar, Revnakoğlu’nun yaşadığı yıllar, sizlerin de bildiği gibi büyük değişimlerin yaşandığı bir döneme tekabül etmektedir. İmparatorluk’tan Cumhuriyet Türkiye’sine geçiş sürecini yaşayan, önemli hadiselerine bizzat tanıklık eden Revnakoğlu, gözlem ve düşüncelerini, bir tarihçi şuuruyla, sorumluluğuyla kayıt altına almıştır. Yaşanan sarsıcı, yapısal değişimlerin sosyal ve kültürel alandaki etkilerine, yazdıklarıyla bir ayna tutmuştur. Elimizdeki arşiv, köklerine tutunmak isteyen bir münevverin canhıraş gayreti bir ayna berraklığında yansıtmaktadır” diye konuştu.
“Fatih’le ilgili kıyı köşe her yeri kaleme almıştır”
Açılış dersini gerçekleştiren Prof. Dr. İlber Ortaylı, “Önümüzde 5 ciltlik külliyat var. Fatih’te doğan bir İstanbul dersaadet münevverinin ömrü boyunca kaleme aldığı notlar. Bu bugünkünün aksine çok uzun bir ömür de değil. Yani bugün artık kısa yaşamıyoruz. Fatih’le ilgili kıyı köşe her yeri kaleme almıştır. Fatih semti Unkapanı’ndan bu tarafa kalan bölümdür. Orası ayrı bir dünyadır. Aşağı taraf Şehzadebaşı ve Sultanahmet de ayrılmıştır” dedi.
“Bir Türk münevverinin portresidir”
Revnakoğlu’nun hayatı hakkında bilgi veren Ortaylı, “Revnakoğlu hazretleri imparatorluğun geçişini temsil eden bir nesle mensuptur. Musikiyi ailesinden öğrenmiş, İslami ilimleri, edebiyatı aynı çevrede öğrenmiş, ortaokulda Galatasaray Sultanisi ’ne gitmiş. Bu bir Türk münevverinin portresidir. Bizim iki tane cihan harbinde kaybettiğimiz bir dünyadır” dedi.
“Revnakoğlu gibi adamlar artık yok”
Yeni Türkiye’nin eski Türkiye’nin her şeyini telafi ettiğini söyleyen Ortaylı, “Telafi etmediği bir şey kalmadı. Tıbbiyemiz, mühendisliğimiz çok daha iyi. Ordularımız başkalarını talim edecek kadar iyi. İş hayatımız, menajer sınıfımız, sanayileşmemiz çok önde gidiyor. Geride kalan bir şey var. O da kültür. Kaybettiğimiz canlı kültürel varlıkları telafi edemiyoruz. Revnakoğlu gibi adamlar artık yok. O zaman çoktu. Her yerde rastlıyordunuz. Kendinden, dünyasından geçmiş insanlar. Onların evlerini de ortadan kaldırdık” dedi.
“Bilim elinizdeki aletten öğrenilmiyor”
Gençlere tavsiye veren Ortaylı, “Bu Revnakoğlu kitabını sürekli okumanız lazım. Sabahtan akşama kadar oturup da okuyun demiyorum. Başucunuza koyun. Eliniz değdikçe açın okuyun. Göreceksiniz. Bir münevver nasıl ıstırap çekti o yıllarda. Bu büyük semtin, insanların ikamet ettiği İstanbul’u temsil eden semtin her köşesindeki binalar nasıl gitti. İnsanların kaybolması, değişmesi kaçınılmazdır. O kültürü anlayan insanların yetişmesi lazım. Türkiye’yi o kurtarır. Bilim elinizdeki aletten öğrenilmiyor. Eserleri okumanın yolu şudur. Biyografisini okursunuz. Sonra mahalle mahalle, sokak sokak okursunuz. Böylelikle İstanbul’u yutmuş olursunuz” dedi.
“Eski zaman haritalarını önüme koyup caddeler ve sokaklar buldum”
Revnakoğlu’nun notlarını derleyen Prof. Dr. Ahmet Koç, “Şehrin semtlerini, eski zaman haritalarını önüme koyup caddeler ve sokaklar bulup Revnakoğlu’nun her bir notunu masaya koydum. Sokakları yerleştirmeye başladım. Elinizdeki kitabın hikayesi böyle vücut buldu. Günlerden bir gün Ergün Bey beni davet etti. Kitabı basma arzusunu gösterdi. Eser henüz bitmedi. Üsküdar Fatih’ten, Fatih Beyoğlu’ndan, Beyoğlu Eyüp’ten ayrı değildir. Üsküdar’ı anlamadan Fatih’i, Fatih’i anlamadan Eyüp’ü anlamak imkansızdır. İnşallah Revnakoğlu notlarının Eyüp, Kasımpaşa, Beyoğlu, Üsküdar, Boğaziçi, Zeytinburnu, Kadıköy, Gebze ve Silivri’ye kadar daha sonraki aşamada Bursa ve Edirne notlarını ikmal etme niyetindeyim” dedi.