Bozuk paraların üretim maliyeti, ekonomik dalgalanmaların etkisiyle gündemdeki yerini koruyor.
1 TL'lik madeni paranın üretim maliyeti 3 TL'yi aşarken, 25 kuruşun maliyeti 1,86 TL'ye, 50 kuruşun maliyeti ise 2,63 TL'ye ulaştı. Bu durum, piyasadaki madeni paraların neredeyse tükenmesine ve fırsatçıların devreye girmesine neden oldu.
Fırsatçılar madeni paraları Toplayıp hurdacılara Satıyor
Show Haber'de yer alan bilgilere göre, 1 TL'lerin üretim maliyetinin 3 TL'yi geçmesi sonrası bazı fırsatçılar piyasaya sürülen 1 TL'lik paraları toplayarak hurdacılara satmaya başladı. Bu durum, piyasada 1 TL bulmanın zorlaşmasına neden oldu. 1 TL'lerin toplanması ve eritilerek hurdacılara satılması, haksız kazanç elde edenlerin sayısında artışa yol açtı.
Gramaj Düşürülmesine Rağmen maliyet artışı Önlenemedi
Darphane, üretim maliyetlerini düşürmek için madeni paralarda gramaj düşürme yoluna gitmişti. Üretimde kullanılan çinko, bakır ve nikel oranları azaltılarak tasarruf sağlanmaya çalışıldı. Ancak bu çözüm de yeterli olmadı. Döviz kurlarındaki artış, bu metallerin fiyatlarının yükselmesine neden olunca madeni paraların maliyeti, parasal değerinin üzerine çıktı.
Maliyet Arttı, Astarı Yüzünden Pahalıya Geldi
Uzmanlar, madeni para üretimindeki bu sorunun devam etmesi halinde piyasadaki bozuk para bulma sıkıntısının daha da büyüyebileceğine dikkat çekiyor. Darphane'nin gramaj düşürme hamlesi, kısa vadede bir çözüm olsa da döviz kurlarının ve metal fiyatlarının artışı, bu avantajı ortadan kaldırdı. Artık 10 TL'lik bir ekmeği 3 adet 1 TL ile almak mümkün değilken, bu 3 adet 1 TL'nin maliyetiyle 10 TL'lik ekmek almak mümkün hale geldi.
25 ve 50 kuruşun Maliyetleri de Arttı
Sadece 1 TL'lik paralar değil, 25 ve 50 kuruşluk madeni paralarda da benzer sorunlar yaşanıyor. 25 kuruşluk bir paranın üretim maliyeti 1,86 TL'yi bulurken, 50 kuruşluk madeni paranın maliyeti 2,63 TL'ye ulaştı. Bu durum, piyasadaki küçük madeni paraların da yavaş yavaş çekilmesine neden olabilir.
Ekonomistlere göre, madeni paraların üretim maliyetinin parasal değerini aşması, metal fiyatları ve döviz kurlarıyla doğrudan bağlantılı. Bu durumun önüne geçilebilmesi için daha radikal çözümlerin uygulanması gerekebilir.
