Oyun yazarı Refik Erduran doktora tezine konu edildi

SANKO Üniversitesi Ortak Dersler Bölüm Başkanlığı Türk Dili Bölümü Öğr. Gör. Didem Karayakupoğlu’nun hazırladığı “Refik Erduran’ın Tiyatro Oyunlarında Yapı ve Tema” adlı doktora tezi kabul edildi. Karayakupoğlu tezinde, Refik Erduran’ın 20 yıla yakın günlük gazetelerde köşe yazarlığı yapmasının da etkisiyle oyunlarına konu seçerken zamanının güncel meseleleri ile Türkiye’nin hafızasına kazınmış olaylara öncelik verdiğini ifade etti.

Tez Savunması
Didem Karayakupoğlu, “Refik Erduran’ın Tiyatro Oyunlarında Yapı ve Tema” adlı doktora tezini Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Yeni Türk Edebiyatı Programı’nda Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Özpay’ın danışmanlığında gerçekleştirdi. Doktora tezi, Prof. Dr. Mehmet Soğukömeroğulları, Prof. Dr. Ahmet Gündüz, Prof. Dr. M. Fatih Kanter, Prof. Dr. Hüseyin Doğramacıoğlu, Doç. Dr. Yavuz Sinan Ulu ve Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Özpay’ın jüri üyeliğince savunmaya değer görüldü ve doktora tezi olarak kabul edildi.

SANKO Üniversitesi Ortak Dersler Bölüm Başkanlığı Türk Dili Bölümü Öğretim Görevlisi Karayakupoğlu, doktora tezinde Erduran’ın 60 oyunundan 43’ünü yapı ve tema başlığı altında incelediğini ifade ederek, yazarın Türk tiyatrosunun yerlileşmesi ve millileşmesinde öncülük eden isimlerden olduğunu vurguladı. Erduran’ın eserlerini dönemin sosyal ve siyasal zeminine göre yazarak okurlarına komedi türünde sunduğunu anlatan Dr. Karayakupoğlu, tezinde “Erduran oyunlarında en çok aydın tutarsızlığı, kadın erkek eşitsizliği ve topluma yabancılaşmış insanları işlemiştir. Erduran oyunlarında sonuca götüren değil düşündüren, aynı zamanda eğlendiren ve çözümü okura bırakan bir yol izlemiştir” ifadelerini kullandı.

Oyun yazarı, gazeteci ve yayımcı olan Erduran 1947’de Robert Kolej’den lisans derecesini aldı ve ABD’ye giderek Tiyatro Tarihi ve Drama konusunda yüksek lisans yaptı. Türkiye’ye döndükten sonra bir süre yayımcılıkla uğraşan Erduran, 1957’de ilk profesyonel tiyatro oyunu olan ‘Deli’yi yazdı. ‘Bir Kilo Namus’ ve ‘Cengiz Han’ın Bisikleti’ oyunlarıyla ün yapan Erduran’ın Atatürk’ün toplumu yeniden yapılandırmada kırdığı sürat rekorunu anlatan ‘Metamorfoz (Başkalaşım)’ adlı senaryosu TRT tarafından 1992’de filme çekildi. “Açıl Kafam Açıl”, “El Ele”, “Ramiz ile Jülide”, “Canavar Cafer”, “Korkunçlar” ve “Ayı Masalı”, Erduran’ın yazdığı oyunlar arasında bulunuyor. Erduran, Birleşmiş Milletler örgütü UNESCO’ya bağlı kısa adı ITI olan Uluslararası Tiyatro Enstitüsü Türkiye Merkezi’nin 1986 yılında Haldun Taner’in ölümü üzerine başkanlığını üstlendi.

Aynı örgütün 1989’da Helsinki’de yapılan Dünya Kongresi’nde Uluslararası Yazarlar Komitesi Başkanlığı’na seçilen Erduran, 1965 yılında Abdi İpekçi’nin teklifiyle Milliyet’te başladığı köşe yazarlığını aynı gazetede 1981’e kadar sürdürdü ve ardından Güneş ve Meydan gazetelerinde de köşe yazdı.
Erduran’ın roman, hikaye ve anı türünde yazdığı diğer eserleri ise, “Yağmur Duası, Domuz, Er Oyunu, Kavşak, Neşe’nin Şarkıları, Sabiha, İblisler, Azizler, Kadınlar, Jetonlar Düştükçe”dir.