Panik Atak: Beynin Gizemli Tepkisi

#Sağlık | Haber Merkezi
24 Şub 2025 / Pzt 20:19

panik atak, aniden ortaya çıkan yoğun korku ve endişe nöbetleridir. Çarpıntı, terleme, nefes darlığı, baş dönmesi gibi belirtilerle kendini gösterir ve genellikle 10-30 dakika sürebilir. Panik atak geçiren kişiler, kontrolünü kaybedeceklerini veya kalp krizi geçireceklerini düşünebilirler. Panik ataklar tekrarlayıcı hale geldiğinde, panik bozukluk olarak adlandırılır. panik atak tedavisinde, düzenli psikoterapi ve gerektiğinde ilaç tedavisi uygulanır. Ayrıca, nefes egzersizleri ve gevşeme teknikleri de panik atakları hafifletmeye yardımcı olur.

PANİK ATAK NEDİR?

panik atak, gerçek bir tehlike veya görünür bir sebep olmaksızın aniden başlayan yoğun korku veya rahatsızlık nöbetidir ve ciddi fiziksel reaksiyonlara yol açabilir. Genellikle birkaç dakika içinde zirve yapan bu ataklar sırasında hızlı kalp atışı, terleme, titreme, nefes darlığı veya boğulma hissi, göğüs ağrısı, mide bulantısı, baş dönmesi veya bayılma hissi, üşüme ya da sıcak basmaları, uyuşma veya karıncalanma gibi belirtiler görülebilir. Ayrıca kişi, gerçek dışılık hissi (derealizasyon), kendinden kopma hissi (depersonalizasyon), kontrolünü kaybetme veya 'çıldırma' korkusu, hatta ölüm korkusu yaşayabilir.

panik ataklar genellikle fiziksel olarak zararlı olmasa da, tekrarlayan ataklar panik bozukluk olarak bilinen bir anksiyete bozukluğunun gelişmesine yol açabilir. Panik bozukluk, kişinin bir sonraki atağın ne zaman geleceği konusunda sürekli bir endişe içinde olması ve bu endişe nedeniyle günlük aktivitelerini sınırlamasıyla karakterizedir. Bu durum, kişinin belirli yerlerden veya durumlardan kaçınmasına, sosyal ilişkilerinin bozulmasına ve yaşam kalitesinin ciddi şekilde düşmesine neden olabilir.

PANİK ATAK BELİRTİLERİ NELERDİR?

panik ataklar, aniden ortaya çıkan ve kişinin kendini ciddi bir tehlike altında hissetmesine yol açan yoğun kaygı nöbetleridir. Panik atak sırasında ortaya çıkan belirtiler arasında hızlı kalp atışı (çarpıntı), nefes darlığı veya boğulma hissi, göğüs ağrısı, terleme, titreme, baş dönmesi veya bayılma hissi, mide bulantısı, kontrol kaybı korkusu, ölüm korkusu, üşüme veya sıcak basmaları bulunur. Bu süreçte en az dört belirti aynı anda görülebilir ve belirtilerin sayısı arttıkça atak daha şiddetli hale gelir.

Panik atağa eşlik eden belirtiler, hem fiziksel hem de psikolojik düzeyde yoğun ve rahatsız edici olabilir. Bu belirtiler arasında hızlı kalp atışı (çarpıntı), terleme, titreme veya sarsılma, nefes darlığı veya boğulma hissi, göğüs ağrısı veya rahatsızlık, mide bulantısı veya karın ağrısı, baş dönmesi, sersemlik veya bayılacak gibi hissetme, sıcak basmaları veya üşüme, uyuşma veya karıncalanma hissi yer alır. Psikolojik belirtiler ise genellikle ölüm korkusu, kontrolü kaybetme veya 'çıldırma' hissi ile gerçek dışılık (derealizasyon) ya da kendinden kopma (depersonalizasyon) gibi algı bozukluklarını içerir. Bu belirtiler birden fazla ve yoğun bir şekilde aynı anda ortaya çıkarak kişinin kendini ciddi bir tehlike içinde hissetmesine neden olabilir.

PANİK ATAK NEDEN OLUR?

panik atak, aniden ortaya çıkan yoğun korku ve endişe nöbetleri olarak tanımlanır. Kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genellikle hem biyolojik hem de çevresel faktörlerin bir araya gelmesiyle tetiklenir. Beyindeki nörotransmitter dengesizlikleri, kalıtsal yatkınlıklar, stresli yaşam olayları ve travmatik deneyimler panik atakların başlıca nedenleri arasında gösterilebilir.

panik atak, genellikle biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonuyla tetiklenir. Genetik yatkınlık, beyindeki kimyasal dengesizlikler (özellikle serotonin ve noradrenalin seviyelerinde değişiklikler) ve aşırı aktif bir stres yanıt sistemi biyolojik nedenler arasında yer alır. Bunun yanında, yoğun stres, travmatik yaşantılar, ailede anksiyete veya panik bozukluğu öyküsü gibi psikolojik faktörler de panik atağı tetikleyebilir. Çevresel faktörler arasında ise yoğun iş baskısı, ekonomik zorluklar, ilişkisel problemler veya büyük yaşam değişiklikleri (örneğin taşınma, iş kaybı, ayrılık) sayılabilir. Ayrıca, kafein veya alkol gibi maddelerin aşırı kullanımı, bazı ilaçların yan etkileri ve uykusuzluk da panik atağı tetikleyebilir. Bu faktörler kişinin stres eşiğini düşürerek vücutta ani bir alarm durumu yaratabilir ve panik atağa neden olabilir.

PANİK ATAK NASIL GEÇER?

panik ataklar geçici olup, belirtilerini hafifletmek ve kontrol altına almak için bazı etkili yöntemler mevcuttur. Bu yöntemler, hem panik atağın anında yönetilmesine hem de uzun vadeli kaygı kontrolüne yardımcı olabilir.

PANİK ATAK TEDAVİSİ VE UYGULANAN YÖNTEMLER

panik atak tedavisi, belirtilerin sıklığını ve şiddetini azaltmayı, kişinin günlük yaşamını sürdürebilmesini sağlamayı ve gelecekteki atakların önlenmesini hedefler. Tedavi genellikle psikoterapi, ilaç tedavisi veya her ikisinin bir kombinasyonunu içerir. Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT), panik atağın psikoterapide en etkili yöntemlerinden biri olarak kabul edilir; bu terapiyle birey, olumsuz düşünce kalıplarını tanımlamayı ve başa çıkma stratejileri geliştirmeyi öğrenir. İlaç tedavisinde ise genellikle serotonin geri alım inhibitörleri (SSRIs) gibi antidepresanlar ve gerektiğinde kısa süreli olarak benzodiazepinler kullanılır. Ayrıca, gevşeme teknikleri, nefes egzersizleri, düzenli fiziksel aktivite ve sağlıklı bir yaşam tarzı da tedaviyi destekler. Tedavi, bireyin ihtiyaçlarına göre kişiselleştirilir ve doğru bir yaklaşımla panik ataklar büyük ölçüde kontrol altına alınabilir.