Nemrut Dağı’ndaki heykellere ‘nano kireç’ dolgusu

#Bilim ve Teknoloji | İHA
23 Tem, 2022 / Cmt 09:54

UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan Nemrut Dağı’nda restorasyon çerçevesinde, yüzyıllardır doğal koşullardan dolayı yıpranan heykellerin çatlaklarına çözüm nano teknolojisiyle bulundu. Bilimsel araştırma yapan restoratörler heykellere nano kireç ile dolgu çözümü buldu.
Kommagene Kralı birinci Antiochos tarafından M.Ö.1’inci yüzyılda 2 bin 206 metre yükseklikte yaptırdığı devasa heykellerin bulunduğu Nemrut Dağın zirvesinde çalışmalara başlayan Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı restoratörler şırıngalar ile nano kireçleri heykellerin çatlaklarına dolgu yapıyor. Bu yıl deneme amaçlı olarak Zeus’un oğlu Herakles heykelinin ayak kısmında başlanılan uygulama yaklaşık 2 ay sürecek.
Restoratörler çalışmalarında öncelikle taşın yüzeyini temizleyerek biyolojik bozulmanın önüne geçiyor. Daha sonra ise yüzey nemlendirilerek, şırınga ile dolgu malzemesi olan nano kireci çatlaklara sıkılıyor. İlk aşamada kılcal çatlakların, ikinci aşamada yaklaşık 3 milimetrelik çatlakların, üçüncü aşamada ise geniş çatlakların dolgulanması yapılacak. Böylece heykellerin iç kısımları suyla ve havayla temas etmeyecek. 2 bin 100 yıldan beri ayakta durmayı başaran heykellerin gelecek nesillere aktarılması amaçlanıyor.
Kültür ve Turizm Müdürü Ahmet Günaydın, Nemrut Dağı’nın Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan bir kültür varlığı olduğunu belirtti. Günaydın, “UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesine alınmış Nemrut Dağı’na dünyanın pek çok yerinden yerli ve yabancı turist gelmektedir. Burası Adıyaman ve Türkiye turizmi için çok önemli bir yerdir. Kommagene Krallığı döneminde milattan önce 1’inci yüzyılda yapılan bu devasa heykellerde, 2 bin 100 yılda maalesef kırıklar ve çatlaklar meydana geldi. Güneşten, ısıdan, nemden dolayı bu çatlaklar ve kırıklar oluştu. Restoratörler, bilimsel bir çalışma yapıyorlar. Nano teknolojisi kullanılarak çatlaklar dolduruluyor. Deneme iyi bir sonuç verirse ki büyük ihtimalle verecektir, tüm buradaki kültür varlıkları ve sanatsal yapılara yapılacak ve gelecek nesillere bunlar aktarılacaktır” dedi.

“Çatlaklar doldurularak aşınmaya çözüm bulunmaya çalışılıyor”
Adıyaman Valisi Mahmut Çuhadar ise Nemrut Dağı’nın dünyanın bir kültür mirası olduğuna dikkat çekerek, “Nemrut sadece Adıyaman’ın, sadece Türkiye’nin değil dünya kültür mirasının en önemli hazinelerinden bir tanesidir. O yüzden oradaki eserler, oradaki anıtlar çok değerlidir. Tabi yılların verdiği aşınmayla bir takım restorasyon ihtiyacı doğuyor. Özellikle büyük heykellerde kışın sert rüzgarlardan ve kardan, yazın da sıcaktan dolayı çatlamalar ve dökülmeler oluyor. Dolayısıyla aşınmalar oluyor. Turizm Bakanlığımız, ODTÜ ile bir çalışma yürüttü vakti zamanında, bir proje yapılmış. Bu proje ile mevcut heykellerdeki çatlakların doldurulması suretiyle aşınmaya karşı bir önlem alınmaya çalışılıyor. Gaziantep Restorasyon ve Konservasyon Laboratuvar Bölge Müdürlüğü öncülüğünde ekipler şu anda sahada çalışmaya başladı. Ekip iki ay civarında çalışma yapacak ve bu seneki çalışmalar kışın takip edilecek. Gelecek yaz bakılacak; sonuçlar nedir, ne olmuş. Onun üzerine daha geniş bir çalışma yapılacak. Bizim buradaki amacımız heykelleri korumak. Dünya kültür mirasında eşsiz parçaları bundan sonraki nesillerinde görmesi için bir şekilde korumak. İnşallah bu proje ile yukarıdaki o eşsiz eserler korunacak” ifadelerini kullandı.
Nemrut Dağı’nda Gaziantep Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı Müdürü Ayşe Ebru Çorbaşı başkanlığında, Gaziantep’ten Restöratör Kadir Emiroğlu, Ankara’dan Restoratör Übeyd Çiftçi, Diyarbakır’dan Restoratör İbrahim Bulut, Batman’dan Restoratör Veysel Ağrak, çalışmaları yürütüyor.